Nieuws

Oud-minister: "Nederland mist leiderschap op energiebeleid"

Nederland ontbeert een collectief leiderschap om op energie en duurzaamheid voor de lange termijn op de agenda te krijgen. Dit zegt oud-minister van VROM Jacqueline Cramer (PvdA) in een interview tegenover NU.nl.

Wisselend beleid

Cramer is werkzaam als hoogleraar Duurzam Innoveren aan de Universiteit van Utrecht. Cramer: "We hebben een energie- en klimaatbeleid dat wisselt per kabinet en dat is fnuikend om duurzame energie van de grond te krijgen. Verder hadden we een subsidiesysteem dat niet goed werkte. Daar is een ander systeem voor in de plaats gekomen, dat ook alweer is gesneuveld. We zijn voortdurend met een ad-hoc beleid bezig."

Oude economie

Cramer was zelf van 2007 tot en met 2010 onder meer minister van Milieu. Terugkijkend zegt ze dat er 'dingen zijn goed gegaan, maar dat er ook zaken verkeerd zijn aangepakt'. Cramer: "Ik wist dat ik minder voor elkaar zou krijgen dan ik zou willen. Ik wilde niet meer investeren in oude energiebronnen en meer inzetten op duurzame energie. Maar de oude economie werd niet afgebouwd en er werd geen halt toegeroepen aan extra kolencentrales waardoor Nederland het afvalputje van Europa dreigt te worden. Die verandering is me niet gelukt."

Fossiele energie

Volgens Cramer is de Nederlandse economie sterk afhankelijk van de fossiele energie-intensieve zware industrie en handel in olie en gas. Cramer: "We durfden niet door te pakken richting een duurzame energievoorziening. Toen ik in 2009 onder ogen kreeg hoeveel kolencentrales er nog extra gebouwd zouden worden, heb ik gezegd 'stop, er moet geen oude energie meer bij'. Ik hoopte daarmee een discussie op gang te brengen. Die discussie is niet beslecht in mijn voordeel."

3,8 procent duurzaam

Het aandeel duurzame energie ligt in Nederland op dit moment op 3,8 procent. De ambitie om in 2020 negentien procent duurzame energie te behalen, is inmiddels teruggeschroefd naar elf procent. Volgens Cramer moet er een tandje bij om de Europese eis van veertien procent in 2020 te behalen.

Overheid vs. bedrijfsleven

Cramer heeft zich in haar Haagse tijd verbaasd hoe er over energie en duurzaamheid werd gesproken. Cramer: "In het bedrijfsleven is allang een proces op gang richting spaarzaam gebruik van grondstoffen en duurzame energievormen. Je kunt dus niet volstaan met 1 simpele wet en denken dat het daarmee opgelost is. Nee, je moet een proces op gang brengen en iedereen in je bootje krijgen om ervoor te zorgen dat we gezamenlijk de ambitieuze lange termijn doelen halen. In Den Haag zegt men: hoe kunnen we dit simpel in een wet gieten en dan zijn we klaar. Dan wil men ook nog graag dat het een wet is waarmee je je af kunt zetten tegen iemand anders die het tegendeel beweert. Want dan profileer je je."

Brede coalitie

Volgens Cramer is er een brede coalitie nodig waarbij over de eigen belangen wordt gestapt en er lange termijn plannen worden gesmeed. Cramer: "We hebben nu geen collectief leiderschap. Daar heeft Nederland - zeker in deze onzekere tijden - behoefte aan. De politieke gevechten moet je blijven voeren, want daar gaat politiek over. Maar we moeten op de hoofdlijn oplossingen vinden. Dat geldt niet alleen voor duurzaamheid, maar ook voor integratie, de economische crisis en de huizenmarkt." "Stel ambitieuze doelen en ga ervoor en werk er met zijn allen naartoe. Anders blijven we heen en weer gaan van de ene flank naar de andere flank en schieten we geen meter op in Nederland."